Kuchnia Dalmacji Środkowej

Marenda jest posiłkiem spożywanym w Dalmacji między śniadaniem a obiadem, czymś w rodzaju lunchu. Restauracje przygotowują na tę okazję specjalne menu składające się zazwyczaj z dań jednogarnkowych, takich jak gulasz jagnięcy, flaczki czy ragu z ośmiornicy i kalmarów. Natomiast wśród restauracji szczególne miejsce zajmują konoby czyli nieduże, rodzinne lokale serwujące miejscowe dania i wino.

Zazwyczaj jedzenie w nich podawane jest pyszne i autentyczne. Do typowych przekąsek, które zjemy w konobie należą sardynki solone lub grillowane, pančeta, pršut, pieczona papryka, a wśród słodkości pączki, faworki lub ciasteczka z tartą skórką cytryny, zwane cviti. Potrawy różnią się w zależności od miejscowości, gdyż zazwyczaj każda ma swoje specjały. Poza tym znaczenie konoby wykracza daleko poza gastronomię. Jest ona centrum życia społecznego, miejscem spotkań, gdzie toczone są dyskusje na przeróżne tematy, miejscem gdzie czasem rozbrzmiewa śpiew, gdyż po wypiciu kilku kieliszków wina Dalmatyńcy lubią sobie pośpiewać.

Chociaż kuchnia Dalmacji sprawia wrażenie prostej, pozory czasami mogą być mylące. Weźmy za przykład słynną dalmatyńską pašticadę. Niby kawałki mięsa w sosie z kluskami lub ziemniakami, znamy to przecież z naszych domów. Jeżeli jednak zdamy sobie sprawę, że wołowina była duszona przez kilka godzin, a przed gotowaniem przez kilka dni leżała w marynacie, to z pewnością nabierzemy dla tego dania trochę respektu. Albo taki pršut. Suszy się na wietrze od roku do dwóch lat.

Podobną ilość czasu by dojrzeć i cieszyć swym smakiem nasze podniebienia potrzebuje paški sir. Nie powinno to dziwić. Wiele potraw regionu pochodzi z Włoch i kuchnia dalmatyńska rządzi się podobnymi regułami jak włoska. Dania składają się z niewielu składników, muszą to być jednakże składniki najwyższej jakości. Dojrzałe w południowym słońcu warzywa, długodojrzewające wędliny i sery, świeżo złowione ryby i owoce morza. Liczy się produkt!

23 kwietnia 2020
sinjski arambasici

Sinjski arambašići (rodzaj gołąbków)

Danie przypominające nieco nasze gołąbki pochodzi z leżącego w głębi lądu Sinja.  W smaczny sposób łączy tradycję kulinarną Europy Południowej i Środkowej. Nazwa pochodzi od słowa […]
2 lutego 2020

Viški hib

Figi są bardzo rozpowszechnione w całej Dalmacji, rosną dosłownie wszędzie, w przydomowych ogrodach i na dziko.  Te słodkie owoce warto jeść świeże, zerwane z drzewa, ale […]
2 lutego 2020

Imotska torta (tort migdałowy)

Miasteczko Imotski leżące niedaleko granicy z Bośnią i Hercegowiną słynie z tortu zwanego w Chorwacji „królem tortów” (właściwie królową, bo w języku chorwackim tort jest rodzaju […]
2 lutego 2020

Ostrygi (kamenice)

Ostrygi hoduje się w całej Dalmacji i spożywa tu od zawsze. W starożytności jedząc ostrygi oddawano cześć Afrodycie, dzisiaj ceni się te mięczaki ze względu na […]
2 lutego 2020

Małże na buzaru

Tradycyjny sposób przygotowywania owoców morza w Dalmacji, nazywany „na buzaru” , polega na duszeniu w sosie z białego wina, oliwy, czosnku i natki pietruszki. W ten […]
2 lutego 2020

Komiška pogača

Kolejny placek swoją prostotą przypominający pizzę. Pochodzi z miejscowości Komiža na wyspie Vis, ale w nieco innej wersji jest też przygotowywany w stolicy wyspy. W Komižy […]
2 lutego 2020

Poljički soparnik

Chorwacka odpowiedź na włoską pizze! Rodzaj pieczonego w piecu placka nadziewanego blitvą, czyli warzywem przypominającym w smaku szpinak, lecz spokrewnionego z burakiem. Przepis pochodzi ze średniowiecza, […]
2 lutego 2020

Pašticada (danie z wołowiny)

Legendarna potrawa słynna w całej Dalmacji. Każdy dom ma tutaj swoją własną recepturę przyrządzania pašticady, której strzeże i którą uważa za najlepszą. Przepis podobno pochodzi jeszcze […]
2 lutego 2020

Hvarska gregada (danie z duszonych ryb)

Potrawa charakterystyczna dla Hvaru i spożywana tam od wieków. Przed wielkimi odkryciami geograficznymi podawana była z pieczywem, odkąd jednak w Europie pojawiły się ziemniaki, stanowią one […]
2 lutego 2020

Wina Środkowej Dalmacji

Z dużą dozą prawdopodobieństwa można stwierdzić, że Środkowa Dalmacja jest najstarszym regionem winiarskim w Chorwacji. Już w czasach starożytnych Grecy uprawiali winnorośl na wyspach Hvar i […]
23 października 2019

Hobotnica ispod peke (ośmiornica pod peką)

Sposób przygotowywania jedzenia „ispod peke” polega na pieczeniu w piecu pod metalową kopułą. Najlepiej gdyby ośmiornica była przed pieczeniem zamrożona, gdyż dzięki temu będzie znacznie miększa. […]