Nauka języka chorwackiego nie jest może tak popularna jak nauka angielskiego bądź niemieckiego, ale przyciąga co raz więcej osób zauroczonych Chorwacją, przyjaznym krajem leżącym nad ciepłym Adriatykiem. Język chorwacki z jednej strony przypomina nieco polski, co jest sporym ułatwienie dla studenta, z drugiej większość części mowy podlega w nim odmianie, a skomplikowany akcent przysparza trudności nawet Chorwatom. Jak nauczyć się chorwackiego od podstaw? Od czego zacząć? Z jakich materiałów i pomocy naukowych korzystać? W tym artykule odpowiem na pytania, które zadaje sobie osoba pragnąca nauczyć się języka chorwackiego.
Materiał, który zgromadziłem w tym artykule ma na celu pomóc Wam w samodzielnej nauce chorwackiego. Ucząc się samodzielnie można naprawdę dużo osiągnąć i bez pracy własnej trudno czegokolwiek się nauczyć, a zwłaszcza języka obcego.
Zwłaszcza w początkowym okresie nauki trudno jest jednak we wszystkim zorientować się samemu, kwestie gramatyczne bywają skomplikowane, słownictwo może być mylące, a akcent również sprawia dużo trudności. W gąszczu zasad, wyjątków i pułapek przydaje się przewodnik, jakim jest nauczyciel. Jestem autorem tego bloga oraz magistrem filologii chorwackiej i chętnie pomogę Wam nauczyć się porozumiewać w języku tego pięknego południowego kraju.
Zapraszam na indywidualne lekcje języka chorwackiego online. Wygodną naukę bez wychodzenia z domu:
KURS JĘZYKA CHORWACKIEGO ONLINE.
To w jaki sposób zechcecie uczyć się języka chorwackiego, pozostawiam Wam. Każdy ma różną ilość wolnego czasu, motywację i środki finansowe. Bez względu jednak na to jaką drogę obierzecie, mam nadzieję, że ten artykuł będzie dla Was przydatny i znajdziecie w nim informacje, które pomogą Wam udoskonalić znajomość chorwackiego. Powodzenia!
Chorwacja jest atrakcyjnym krajem. Zabytki pochodzące nawet z czasów starożytnych, błękitne morze i ciepły południowy klimat sprawiają, że rocznie odwiedza ją około milion Polaków. Język chorwacki i polski są do siebie w pewnym stopniu zbliżone, więc czasem naszym rodakom udaje się porozumieć z Chorwatami w prostych sprawach, takich jak zakupy czy pytanie o drogę. Oczywiście z pomocą przychodzi „język migowy”. Żeby jednak w bardziej swobodny sposób rozmawiać po chorwacku, bezdyskusyjnie potrzebna jest jego znajomość.
Jaką motywację mają Polacy, którzy decydują się na naukę języka chorwackiego? Powody są oczywiście różne, tutaj opiszę kilka, z którymi spotykam się najczęściej.
Tak jak w przypadku nauki innych języków obcych znaczną rolę odgrywa chęć rozwoju i zdobywania wiedzy. Dobrze jest czuć się swobodnie za granicą i nawiązywać międzynarodowe kontakty. Znajomość chorwackiego umożliwia nam swobodną komunikację praktycznie we wszystkich krajach byłej Jugosławii, a więc także w Serbii, Bośni i Hercegowinie oraz Czarnogórze, gdzie mówi się praktycznie w tym samym języku, serbsko – chorwackim, a także w Słowenii i Macedonii. Te dwa ostatnie kraje mają języki bardziej się od chorwackiego różniące, ale za to mieszkańcy często znają dobrze chorwacki ze względu na to, że był on językiem urzędowym w Jugosławii oraz ze względu na żywe kontakty gospodarcze i towarzyskie.
Wiemy już zatem z kim dogadamy się po chorwacku. Teraz zastanówmy się jak naszą wiedzę możemy wykorzystać. Możemy oczywiście z naszej znajomości języka skorzystać podczas wyjazdów turystycznych do Chorwacji bądź innych państw regionu. Mieszkańcy Chorwacji są z reguły przyjaźnie nastawieni, mają podobną do Polaków słowiańską mentalność, a dodatkowo południowy temperament. Nawiązać z nimi nawet bliższą znajomość nie jest trudno. Będąc w Chorwacji nierzadko udało mi się kupić coś taniej tylko dlatego, że mówiłem po chorwacku. Poza tym można oczywiście spytać miejscowych o najlepszą plażę, mało zatłoczone atrakcje lub uroczą knajpkę serwującą lokalne dania. Wieczorem zaś podyskutować z gospodarzem przy winie i domowym jedzeniu (domaće czyli domowe, zapamiętajcie dobrze to słowo klucz. W Chorwacji stanowi ono najwyższą rekomendacje, czegokolwiek by nie dotyczyło).
Nie wszyscy odwiedzają Chorwację w celach turystycznych. Są też tacy, którzy robią tam interesy. Chorwacja wprawdzie nie jest dużym rynkiem, ale wraz z sąsiednimi państwami dysponuje już ponad dwudziestoma milionami konsumentów. W dodatku jest to rynek, na którym nie panuje jeszcze tak zabójcza konkurencja jak w państwach Zachodniej Europy, stąd jest on atrakcyjny dla przedsiębiorców znad Wisły. Wiele naszych firm eksportuje swoje towary do Chorwacji i sąsiednich państw, część z nich, zwłaszcza tych większych, otworzyła nawet tam swoje oddziały. Na naukę języka chorwackiego decydują się więc czasami przedsiębiorcy prowadzący nad Adriatykiem swoje interesy.
Polscy eksporterzy zatrudniają też pracowników posługujących się tym językiem. Z reguły są to dwa rodzaje stanowisk: osoby zajmujące się aktywnym pozyskiwaniem klientów, tzw. export managerzy lub pracownicy obsługujący zamówienia w siedzibie firmy. Znajomość chorwackiego może zatem przydać się w znalezieniu pracy i to nie tylko w eksporcie. Międzynarodowe korporacje zakładające w naszym kraju liczne tzw. centra usług wspólnych, czyli biura obsługujące w jednym miejscu ich odziały w całej Europie również szukają pracowników władających językiem chorwackim. Oferowane są najczęściej stanowiska w dziale księgowości, ale nie trzeba być wykształconym księgowym. Jak to w korporacji, pojedyncza osoba odpowiada zazwyczaj za mały wycinek procesu.
Jeśli chodzi o pracę w Chorwacji jest jeszcze jedna możliwość, ostatnimi czasy coraz modniejsza, mianowicie praca zdalna. W tym wypadku nie trzeba być zatrudnionym w firmie chorwackiej, ale można być pracownikiem firmy polskiej lub innej. Możliwość pracy zdalnej mają najczęściej programiści, freelancerzy, projektanci, osoby z branży kreatywnej. Jeśli można pracować z dowolnego miejsca, dlaczego nie pracować z jakiejś nadmorskiej miejscowości w Chorwacji? Czyż nie będzie przyjemniej?
Kolejną grupę osób zainteresowanych nauką języka chorwackiego, w ostatnich latach coraz liczniejszą, stanowią Polacy planujący przeprowadzkę nad Adriatyk. Wśród nich możemy wyróżnić osoby aktywne zawodowo oraz osoby planujące życie w Chorwacji na emeryturze. Polskie miasta są przeludnione i należą do najbardziej zanieczyszczonych na świecie. Do tego dochodzi pęd i praca nierzadko po kilkanaście godzin dziennie. Nic więc dziwnego, że Chorwacja, w której życie toczy się wolniej, w czystym powietrzu unosi się zapach ziół, a szumiące morze koi nerwy, jawi się jako znakomita alternatywa. Dodatkowo język chorwacki jest stosunkowo łatwy do nauczenia, a ceny wciąż niższe niż w Europie Zachodniej. Emerytura w Chorwacji nie jest więc mrzonką, a realną opcją, porównywalną pod względem kosztów z pobytem w Polsce, a dającą szansę na cieszenie się morzem i słońcem. Utarło się powiedzenie: „Rzuć wszystko i wyjedź w Bieszczady”, prawdopodobnie zainspirowane piosenką Wojciecha Młynarskiego. Może nastał czas, by je sparafrazować i powiedzieć: ”Rzuć wszystko i jedź do Chorwacji.”
Dobrze. Wiemy już dlaczego chcemy nauczyć się chorwackiego. Teraz zastanowimy się jak się do tego zabrać, czyli w jaki sposób rozpocząć naukę. Na początku warto zorientować się jaki ten język chorwacki w ogóle jest. Opisowi języka chorwackiego poświęciłem oddzielny obszerny artykuł, który znajdziecie tutaj. Znajdziecie w nim dosyć szczegółowy opis gramatyki, alfabetu, akcentu, dialektów i innych zagadnień z nim związanych. W tym miejscu omówię po krótce zagadnienia, na które należy zwrócić uwagę podczas nauki chorwackiego.
Zacznijmy od tego, ze język chorwacki, podobnie jak polski jest językiem słowiańskim. To z tego powodu Polakom chorwackie słowa wydają się znajome i jesteśmy w stanie co nieco zrozumieć z tego, co mówią Chorwaci. Bez wątpienia pokrewieństwo naszych języków stanowi też duże ułatwienie w nauce chorwackiego. Podobieństwo części słów sprawia, że łatwiej jest nam je zapamiętać. Chociaż radzę Wam zachować czujność, bo pozory mogą mylić. Istnieją mianowicie słowa, które brzmią identycznie bądź podobnie jak po polsku, ale znaczą coś zupełnie innego. Więcej na ten temat przeczytacie w artykule, który wspomniałem wyżej. Gramatyka języka chorwackiego również przypomina polską. Niesie to ze sobą zarówno ułatwienia, jak i utrudnienia dla uczącego się. Polak nie będzie mieć takich trudności ze zrozumieniem chorwackich czasów, odmiany rzeczowników czy szyku zdania jak Niemiec. Z drugiej strony odmian wraz wyjątkami trzeba się nauczyć. Wprawdzie deklinacja (odmiana rzeczowników, przymiotników, liczebników i zaimków przez przypadki) oraz koniugacja (odmiana czasowników) w języku chorwackim nie są aż tak nieregularne jak w polszczyźnie, ale na opanowanie ich trzeba jednak poświęcić sporo czasu.
Kolejną trudność w nauce chorwackiego stanowi jego skomplikowany akcent, a w zasadzie cztery różne akcenty. W języku polskim sprawa jest stosunkowo prosta. Jest jeden rodzaj akcentu i pada on w zdecydowanej większości przypadków na przedostatnią sylabę od końca wyrazu. W języku chorwackim akcent jest ruchomy czyli może padać na dowolną sylabę w wyrazie. Jakby tego było mało może być krótki lub długi oraz wznoszący albo opadający. Teoretycznie więc ucząc się chorwackich słów powinniśmy przy każdym zapamiętywać na którą sylabę pada akcent oraz jakiego jest rodzaju. Oczywiście sprawdzanie akcentu w słowniku jest przydatne i zapewne część tych informacji utrwali się w naszej pamięci, ale kto wie czy skuteczniejszym rozwiązaniem nie jest osłuchanie się z językiem, na żywo, albo przy pomocy mediów dostępnych w Internecie, takich jak chorwackie radio i telewizja.
Zorientowaliśmy się już jak mniej więcej wygląda język chorwacki i z jakimi trudnościami będziemy się mierzyć podczas jego nauki. Teraz przechodzimy do pomocy naukowych jakich będziemy potrzebować. Postaram się Wam podpowiedzieć, bazując na własnym doświadczeniu z jakich książek, stron internetowych i multimediów skorzystać.
Z podręcznikami do nauki języka chorwackiego jest w Polsce problem. Generalnie brakuje książek napisanych po polsku i skierowanych do polskiego odbiorcy. Większość poważnych pozycji napisana jest po chorwacku, angielsku lub niemiecku i najczęściej trzeba sprowadzać je z Chorwacji. Wybrałem dla Was część pozycji, ze względu na utrudnioną dostępność podaję też wskazówki jak je zamówić.
Jako pierwsze podaję podręczniki stworzone przez Croaticum – Centrum nauki chorwackiego jako języka obcego. Po pierwsze dlatego, że są one dosyć często aktualizowane, a po drugie, bo obejmują poziomy od początkującego (A1) do zaawansowanego (C1). Poza tym seria zawiera zarówno podręcznik, jak i ćwiczenia gramatyczne.
Hrvatski za početnike 1: Podręcznik ze słownikiem (A1 i A2)
Autorki: Marica Čilaš Mikulić, Milvia Gulešić Machata, Dinka Pasini i Sanda Lucija Udier
Wydawnictwo: Hrvatska sveučilišna naklada, 2006., 2008., 2011., 2013., 2015., 2018. ISBN: 978-953-169-384-4
Książka przeznaczona do nauki języka chorwackiego na poziomach A1 i A2. Zawiera dwadzieścia lekcji z dialogami i tekstami, zadaniami na rozumienie, ćwiczeniami z konwersacji, objaśnieniami kwestii gramatycznych oraz informacjami dotyczącymi kultury chorwackiej.
Hrvatski za početnike 1: Ćwiczenia i gramatyka (A1 i A2)
Autorki: Marica Čilaš Mikulić, Milvia Gulešić Machata, Dinka Pasini i Sanda Lucija Udier
Wydawnictwo: Hrvatska sveučilišna naklada, 2006., 2008., 2011., 2013., 2015., 2018. ISBN: 978-953-169-186-4
Książka przeznaczona do ćwiczeń z chorwackich struktur gramatycznych, słownictwa, wymowy oraz pisania w języku chorwackim na poziomach A1i A2.
Razgovarajte s nama! Podręcznik
(kolejne części książki obejmują poziomy A2–B1 oraz B2 – C1)
Autorki: Marica Čilaš Mikulić, Milvia Gulešić Machata i Sanda Lucija Udier
Wydawnictow: FF press, 2008., 2012., 2016.
Książka przeznaczona do nauki języka chorwackiego. Zawiera lekcje z dialogami i tekstami, zadaniami na rozumienie, ćwiczeniami z konwersacji, objaśnieniami kwestii gramatycznych oraz informacjami dotyczącymi kultury chorwackiej. Dodatkowo obejmuje słownik chorwacko – angielski oraz słownik związków frazeologicznych.
Razgovarajte s nama! Ćwiczenia i gramatyka
(kolejne części książki obejmują poziomy A2–B1 oraz B2 – C1)
Autorki: Marica Čilaš Mikulić, Milvia Gulešić Machata i Sanda Lucija Udier
Wydawnictwo: FF press, 2016.
Książka przeznaczona do ćwiczeń z chorwackich struktur gramatycznych, słownictwa, wymowy oraz pisania w języku chorwackim na różnych poziomach.
Kolejną serią podręczników jest Dobro došli z wydawnictwa Školska knjiga. W przeciwieństwie do książek z Croaticum, obejmuje jedynie poziom początkujący.
Dobro došli 1, 2 – podręcznik i słownik
Autorka: Jasna Barešić
Wydawnictwo: Školska knjiga
Podręcznik przeznaczony jest do nauki języka obcego przez obcokrajowców, niestety głównie tych z Europy Zachodniej, przykłady przetłumaczone są na angielski, niemieckim francuski, włoski i hiszpański. Oprócz podręcznika jest jeszcze słownik o objętości 1500 słów oraz gramatyka.
Chorwacki kompletny dla początkujących i średnio-zaawansowanych
Autor: Joanna Latkowska
Wydawnictwo: E – bookowo
Samouczek do nauki języka chorwackiego na poziomie od A1 do B1. Materiał został podzielony na część gramatyczną i słownictwo. Słownictwo obejmuje 27 działów tematycznych zawierających przykładowe zdania oraz dialogi. Zaletą tego e-booka jest jego dostępność, niska cena oraz przeznaczenie na rynek polski.
Gramatika hrvatskoga jezika – podręcznik do gramatyki
Autorzy: Stjepko Težak, Stjepan Babić
Wydawnictwo: Školska knjiga
Ceniony podręcznik do gramatyki od lat używany przez studentów chorwackiego. Napisany jest w całości po chorwacku i nadaję się bardziej dla osób, które opanowały już podstawy. Jest to świetna pozycja, jeśli chcielibyście pogłębić swoją wiedzę na temat chorwackiej gramatyki.
Podręczniki do nauki języka chorwackiego są z reguły trudno dostępne na polskim rynki. W tej sytuacji rozwiązaniem może być zamówienie podręcznika w chorwackiej księgarni internetowej (online knjižara, internet knjižara). Nie chciałbym w tym miejscu reklamować konkretnych księgarni, natomiast rozumiem, że szukanie ich w chorwackim Internecie może problematyczne i dla tych z Was, którzy szukają jakiejś wskazówki, podaję link do jednej z nich, tutaj https://www.superknjizara.hr/.
Słowniki są nieodzowną pomocą do nauki języka obcego. W dzisiejszych czasach z pomocą przychodzi technologia. Wiele słowników dostępnych jest online i można korzystać z nich w wygodny sposób na smartfonach. Poniżej polecam Wam kilka słowników, zarówno papierowych, jak i elektronicznych.
Poljsko-hrvatski rječnik
Autorzy: Milan Moguš, Neda Pintarić
Wydawnictwo: Školska knjiga
Papierowy słownik polsko – chorwacki zawierający 100 000 haseł. Jak to zazwyczaj miejsce w poważnych publikacjach naukowych, oprócz wytłumaczenia słów znajdziemy tu wskazówki dotyczące gramatyki i wymowy.
Słownik chorwacko – polski Lingea
https://slowniki.lingea.pl/chorwacko-polski
Całkiem przyzwoity słownik internetowy. Przy każdym słowie podana jest wymowa oraz, co ważne, odmiana. Słownik ponadto wbudowane tryb nauki słówek oraz bazy słów podzielonych tematycznie. Godna polecenia pozycja dla osób uczących się języka chorwackiego.
Słownik internetowy polsko – chorwacki i chorwacko – polski Glosbe
Darmowy słownik online. Oprócz wyrazu, pokazuje kontekst. Słowa tłumaczone są raczej poprawnie, ale z ostrożnością podchodziłbym do zdań kontekstowych, gdyż zdarzają się w nich błędy. W każdym razie słownik nadaje się do tłumaczenia słów i dodatkowo możemy zobaczyć jaki jest ich kontekst.
Ze względu na to, że są one chorwacko – chorwackie, wymagają od użytkownika pewnej znajomości języka. Stanowią mimo to przydatną pomoc w nauce ze względu na swoją obszerność i szczegółowość.
Słowników dostępnych online jest kilka, ja chciałbym Wam polecić stronę chorwackiego portalu językowego Hrvatski jezični portal. Przy każdym słowie znajdziecie tam bogatą informację: kilka definicji wyjaśniających jego znaczenie, przykłady użycia w związkach frazeologicznych. Etymologię i syntagmę. Prawdopodobnie jest to najlepsza baza wiedzy jeśli szukacie wiadomości różnego rodzaju zgromadzonych w jednym miejscu.
Jeżeli szukacie wsparcia w kwestiach gramatycznych, zajrzyjcie na portal Gramatika.hr. Jest to kompletne kompedium wiedzy o chorwackiej gramatyce. Znajdziecie tam odpowiedzi na praktycznie wszystkie pytania gramatyczne jakie będą Was nurtować podczas nauki chorwackiego. Artykuły zostały podzielne na następujące działy: fonologia, morfologia, słowotwórstwo i syntaksa.
Duża rolę w naucę języka obcego, w tym również chorwackiego odgrywa kontakt z tak zwanym „żywym językiem“. Oczywiście, żeby mieć codzienną styczność z językiem chorwackim możemy wyjechać do Chorwacji. Poza wyjazdem wakacyjnym jednak niewiele osób może sobie pozwolić na takie rozwiązanie. Co wtedy zrobić? Wbrew pozorom można sobie z tym problemem łatwo poradzić. Pomocą służy nam Internet i chorwackie gazety, radia, telewizje oraz filmy. Dzięki nim będziecie mieć kontakt z językiem chorwackim tutaj w Polsce. Poza tym jest to przyjemny i skuteczny sposób nauki języka chorwackiego. Chorwackie słowa będziecie przyswajać efektywniej, jeśli usłyszycie lub zobczycie je w kontekście, i to takim, który budzi wasze zainteresowanie. Skomplikowany chorwacki akcent łatwiej sobie przyswoicie słuchając chorwackiego radia, niż próbując zapamiętać gdzie pada w każdym słowie osobno, zwłaszcza, że może się on zmieniać wraz z odmianą (deklinacją lub koniugacją). Gorąco polecam Wam tę metodę nauki, gdyż sam ją stosowałem i przekonałem się o jej skuteczności.
Chorwackie radio publiczne stoi raczej na wysokim poziomie. Sporo jest w nim wartościowych audycji poświęconych literaturze, nauce, historii, są też ciekawe wywiady, serwisy informacyjne i słuchowiska. Generalnie pierwszy i drugi program chorwackiego publicznego radia (HR1 i HR2) są do siebie podobne. Dużo jest tam audycji „mówionych” – rozmów, serwisów tematycznych i informacyjnych, czyli takich, którymi powinnyście być zainteresowani, bo pozwolą Wam się osłuchać z językiem. Muzyka grana na tych kanałach też jest w przeważającej części chorwacka. Diametralnie od dwóch pierwszych kanałów różni się program trzeci (HR3). Znajdziecie tam głównie koncerty muzyki klasycznej.
Oprócz stacji ogólnokrajowych publiczne radio posiada również stacje lokalne. Każdy chorwacki region ma swoje radio, w którym podawane są wiadomości regionalne. Na chorwackim rynku działają oczywiście też stacje prywatne. Ja jestem przywiązany do radia publicznego i moim zdaniem całkowicie ono wystarcza do nauki, zwłaszcza biorąc uwagę ilość, którymi dysponuje.
Żeby słuchać chorwackiego radia w Internecie, musicie założyć bezpłatne konto na jego stronie: https://hrti.hrt.hr/. Potem już wszystkie jego kanały stoją przed Wami otworem i możecie korzystać z nich bez ograniczeń.
Chorwacka telewizja, podobnie jak radio, jest na dość wysokim poziomie. Do tej pory ogląda się ją często w innych państwach regionu, co ze względu na podobieństwo języka nie jest problemem. W programie znajdziemy bardziej ambitne takie jak dokumenty i reportaże, jak i mniej wymagające jak np. znany z polskiej telewizji „Taniec z gwiazdami” i różne talent show. Tak jak i w innych telewizjach na świecie są i seriale, programy informacyjne i inne. Jeśli o mnie chodzi to raczej preferuję słuchanie radia, bo w mniejszym stopniu angażuje uwagę i można to robić wykonując jednocześnie inne czynności, np. pracując. Podobnie jak publicznego chorwackiego radia, publiczną chorwacką telewizję możecie za darmo oglądać online w Internecie. Tutaj też trzeba założyć konto na stronie mediów publicznych: https://hrti.hrt.hr/.
Jeśli chodzi o ofertę telewizji prywatnych, to polecam Wam serię Alhemija Balkana nakręconą dla telewizji Al Jazeera przez popularnego i sympatycznego chorwackiego dziennikarza Gorana Milića. Jest to serial dokumentalny poświęcony wszystkim państwom byłej Jugosławii. Każda seria zawiera kilkanaście dwudziestoparominutowych odcinków poświęconych danemu krajowi. Możecie obejrzeć tylko serię o Chorwacji, możecie i wszystkie, wybór należy do Was. Z tego programu dowiecie się jak żyje się w Chorwacji, jakie są znane chorwackie firmy, jakie są bolączki mieszkańców, co ciekawego warto zobaczyć. Cały serial jest do zobaczenia bezpłatnie na youtube: Tutaj.
Chorwacka kinematografia jest może mała i nie należy do najbardziej znanych na świecie, ale może się pochwalić ciekawymi obrazami. Poniżej podam Wam tylko kilka z nich, ale nie stoi na przeszkodzie, abyście sami poszukali takich, które będą Wam odpowiadać.
Što je muškarac bez brkova
Komedia romantyczna z 2005. roku w reżyserii Hrvoje Hribara opowiadająca o miłości młodej dziewczyny do księdza. Główne role zagrali Zrinka Cvitešić i Leon Lučev. Zakazana miłość wpleciona jest w skomplikowany wątek obyczajowy rozgrywający się na chorwackiej wsi. Film jest zabawny i wzruszający.
Fine mrtve djevojke
Film nakręcony w 2002. roku przez Dalibora Matanića.
Dwie zakochane w sobie dziewczyny: studenkta Iva (Olga Pakalović) i sportsmenka Marija (Nina Violić), wynajmują mieszkanie w Zagrzebiu i wiodą dosyć szczęśliwy i spokojny żywot. Niestety w ich życiu pojawi się zamieszanie i nieszczęścia za sprawą właścicielki mieszkania i jej syna.
Zvizdan
Dramat tego samego reżysera co poprzedni film, czyliDalibora Matanića. W 2015 roku zdobył nagrodę jury na 68. Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Cannes. Tematem filmu jest trudna, chorwacko – serbska miłość pokazana w trzech odsłonach czasowych, w roku 1991, 2001 i 2011.
A może Kusturica?
Tak, wiem, Emir Kusturica nie jest Chorwatem, a Bośniakiem, ale z racji tego, że w jego filmach bohaterowie mówią po serbsko – chorwacku, też możecie z nich dużo wyciągnąć pod względem językowym. No i ten poziom artystyczny! Moje ulubione filmy Kusturicy to „Czas Cyganów” (Dom za vješanje) i „Czarny kot, biały kot” (Crna mačka, beli mačor), ale nie są to jedyne wybitne obrazy tego genialnego artysty.
Słuchając muzyki jesteśmy w stanie zapamiętać całe zdania. Po prostu „wpadają w ucho” i skutecznie utrwalają się w naszej pamięci. Z tego powodu warto słuchać chorwackiej muzyki. Podobnie jak w przypadku filmów jest to temat bardzo szeroki i w tym miejscu chciałbym Was tylko zainspirować do własnych poszukiwań. Podam popularnych chorwackich wykonawców, być może znajdziecie wśród nich takich, którzy przypadną Wam do gustu.
Neno Belan
Wszechstronny artysta urodzony w Splicie, a obecnie mieszkający w Rijece. Kiedyś był frontmanem grupy Đavoli obecnie kontynuuje karierę solową. Jego muzyka inspirowana jest zarówno amerykańskim rock and rollem z lat 50 – tych i 60 – tych, jak dalmatyńską muzyką ludową.
Silente
Grupa pochodząca z Dubrownika, na jej czele stoją atrakcyjna wokalistka Doris Kosović oraz gitarzysta Tibor Karamehmedović. Muzyka jest melodyjna i dynamiczna, wzbogacona o brzmienie skrzypiec.
Vinko Coce i klapy
Klapy to tradycyjne męskie chórki śpiewające pieśni a capella. Są niezwykle popularne w Dalmacji, gdzie latem odbywają się poświęcone im koncerty i festiwale. Klap jest dużo, ja wybrałem dla Was Vinko Coce, który pochodzi z Trogiru i związany był z klapą o tej samej nazwie. Potem jednak kontynuował karierę jako solista. Jego muzyka pozostała jednak w tradycyjnym dalmatyńskim duchu.
Gazety stanowią znakomitą pomoc w nauce języka chorwackiego. Przede wszystkim w bardzo efektywny sposób utrwalają słownictwo, zwłaszcza, ze większość ludzi jest wzrokowcami. Tematy opisywane w gazetach są bardzo różnorodne, a artykuły stosunkowo krótkie. Podczas nauki stanowi to ich przewagę nad książkami, gdzie słownictwo opisuje ograniczony świat przedstawiony w fabule. Ponadto język używany w gazetach jest najczęściej dużo współcześniejszy.
Najważniejsze chorwackie gazety to Jutarnji list, Večerni list, Slobodna Dalmacija , czy Glas Slavonije. Jeśli nie macie dużo wolnego czasu, możecie czytać chorwackie gazety na komórce w tramwaju lub w autobusie.
Zdjęcia Chorwacji: Sandro Tariba
Język chorwacki stanowi część Chorwacji i jej kultury. Zachwycając się tym pięknym krajem warto zainteresować się również jego językiem. Dzięki znajomości języka chorwackiego łatwiej porozumiecie się z Chorwatami, zawrzecie wiele wartościowych znajomości i dotrzecie do ciekawych, dotąd niedostępnych informacji. Sprawdźcie na moim blogu również jakie atrakcje czekają na Was w Chorwacji oraz jakie pyszności oferuje kuchnia chorwacka.
Jestem magistrem filologii chorwackiej i zapraszam Cię w podróż po Chorwacji.
Razem odkryjemy to, co w tym pięknym kraju jest najlepszego: urokliwe miasteczka, regionalną kuchnię, lokalne wydarzenia i atrakcje. Zapytamy Chorwatów gdzie warto zjeść, gdzie pójść na kawę, jak ciekawie spędzić czas. Kto, jak nie oni, wie co dobrego jest w okolicy.
Mój blog jest także miejscem promocji chorwackich produktów, języka i kultury. Zakochaj się w Chorwacji i Ty!